ÖZGÜN TASARLA - KORU - FARK YARAT

TASARIM, aynı sektörde faaliyet gösteren firmalar için müşteri tercihlerinin kendi ürünlerinde yoğunlaşmasını sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Özellikle kalite ve teknik açıdan müşterilere aynı faydayı sağlayan ürünlerde tasarım, çoğu zaman en belirleyici faktör olarak karşımıza çıkar.

TASARIM; ürünün ya da üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Herhangi bir tasarımın tescille korunabilmesi için “yenilik” ve “ayırt edici nitelik” şartlarını karşılaması gerekmektedir.

YENİLİK bir tasarımın aynısının, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması,

AYIRT EDİCİ NİTELİK ise tasarımın bıraktığı genel izlenim ile herhangi bir başka tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim arasındaki farklılık anlamına gelir.

Tasarımlar, Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuru yapılarak tescil edilmiş olması halinde “tescilli tasarım”, ilk kez kamuya sunulmuş olması halinde “tescilsiz tasarım” olarak korunur. Tescilsiz tasarımların koruma süresi, tasarımın Türkiye’de kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır. Tescilli tasarımlar da ise bu süre başvuru tarihinden itibaren beş yıldır ve bu süre beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek suretiyle 25 seneye kadar uzatılabilir.

LÜKS HAZIR GİYİM VE AKSESUAR MARKALARI ARASINDA EN ÇOK TAKLİT EDİLEN MARKANIN, BURBERRY OLDUĞUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?

Hayal etmek, esinlenmek, ilham almakla, var olmayanı ortaya çıkarmakla özgün bir tasarım ortaya çıkar. Markalar tasarladıkları özgün parçalarla farklılaşırlar. Koruma kapsamında olan tasarımlar sahibine izni olmaksızın başka kişilerce tasarımın ticari amaçla kullanımını engelleme yetkisi verir. Bu yetki olmazsa, özgün ve yeni tasarımlar, fikir hırsızlığı, kopyalama ve taklit gibi tehditlerle karşı karşıya kalacaktır.

Christian Louboutin, kırmızı ayakkabı tabanını 1992 yılından beri kullanmaktadır. 2008 yılında bu taban için aldığı tasarım tesciline istinaden 2011 yılında kırmızı ayakkabı tabanını kullandığı gerekçesiyle Yves Saint Laurent’e Amerika’da dava açmıştır. Moda sektöründe bir rengin kullanımının tek bir firmaya verilemeyeceği öne sürülse de, mahkemede topuklu ayakkabıda kullanılan kırmızı parlak tabanın Louboutin markasını simgeleyen belirgin bir sembol olarak “ikincil bir anlam” kazandığı sonucuna varılmıştır. Louboutin, mahkeme kararıyla YSL’nin kırmızı tabanlı ayakkabılarının satışına yasak getirmiş ve ayrıca bu firmadan kendi satışlarını düşürdüğü gerekçesiyle 1 milyon dolarlık tazminat da kazanmıştır.

Bir başka örnek de dünya devlerinden Isabel Marant’ın 2013 yılında Scarlet adıyla çıkardığı botunun birebir taklit edildiği iddiası ile Mango’ya Paris’te açtığı davadır. Bu davada mahkeme, Mango’daki modelin tamamen aynı algıyı yarattığını belirterek Mango’nun Fransa’da sattığı ayakkabılara istinaden Marant’a yaklaşık 40.000 Euro tazminat ödemesine karar vermiştir.